jeszcze przez najbliższy tydzień oglądać można wystawę plenerową „Harcerskie Drogi do Niepodległej”. Wystawa powstała w ramach zadania „Harcerskie drogi do Niepodległej”, realizowanego przez Związek Harcerstwa Polskiego, przy udziale Muzeum Harcerstwa w Warszawie. Dofinansowano ze środków Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022 w ramach Rządowego Programu Dotacyjnego „Niepodległa”.
Kiedy Andrzej Małkowski tłumaczył książkę Roberta Baden – Powella ,,Scouting for boys” na język polski jako ,,Skauting dla chłopców” z pewnością nie przypuszczał, że ruch skautowy w niedługiej perspektywie skupi młodzież podzieloną między trzech zaborców Polski. Tym bardziej nie przypuszczał, że ,,jego” harcerze pójdą z bronią w ręku walczyć, by uczynić swój kraj niepodległym.
Pierwszy rozkaz, jaki Naczelna Komenda Skautowa wydała w 1914 roku, był krótki: ,,Czekać, aż sytuacja się wyjaśni. Pracy nie przerywać!” . Tymczasem w miarę rozwoju działań Legionów, coraz więcej harcerzy wstępowało w ich szeregi. Byli to harcerze z Krakowa, ze Lwowa, z Sosnowca, Częstochowy, Łodzi, Warszawy… Idee niepodległościowe szczególnie widoczne były w harcerzach wywodzących się z dwóch ostatnich spośród tych miast. Osobą, która porwała za sobą członków łódzkich drużyn, był Jerzy Szletyński – drużynowy 2. Łódzkiej Drużyny Harcerskiej. To z nim dwudziestu trzech harcerzy wyruszyło z Łodzi w dniu 28 października 1914 roku. Podczas przemierzania swojego szlaku bojowego ci harcerze – żołnierze wzięli udział w określanej mianem ,,polskich Termopil” bitwie mającej miejsce pod Krzywopłotami. Jerzy Szletyński poległ 23 maja 1915 roku. W Warszawie rolę zbliżoną do odegranej przez Szletyńskiego w Łodzi spełnili Henryk Dobrowolski i Tadeusz Młodkowski Byli to pierwsi drużynowi drużyn warszawskich, którzy wstąpili do Legionów. Dobrowolski poległ 22 grudnia 1914 roku w bitwie pod Łowiczówkiem, Młodkowski zaś zmarł w 1960 roku.
W lipcu 1920 roku, kiedy wzrosło zagrożenie ze strony bolszewickiej Rosji, Główna Kwatera Harcerska – działająca pod komendą Stanisława Sedlaczka jako Naczelnika – zarządziła mobilizację harcerskich oddziałów ochotniczych. Ci harcerze, którzy mieli mniej niż siedemnaście lat, zostali skierowani do służby pomocniczej; mogli pełnić rolę telegrafistów czy kolporterów. Powszechną zbiórkę wyznaczono na dzień 17 lipca 1920 roku, z zaznaczeniem, że tego dnia drużyny z innych miast mają stawić się w Warszawie. Łącznie do walki z bronią w ręku zgłosiło się niemal sześć tysięcy osób. Służbie pomocniczej – jak miało się okazać – przyszło trwać niemal trzy miesiące. Służbie frontowej natomiast – pięć miesięcy.
Autor tekstu: pwd. Helena Sarna, Muzeum Harcerstwa w Warszawie


